Yoksulluk Nafakası
Yoksulluk nafakası kavramına genel bakış
Yoksulluk Nafakası Nedir?
Boşanma sonrasında karar verilmesi muhtemel olan nafaka çeşitleri kanunda belirtilmiştir. 4721 sayılı Medeni Kanuna göre; boşanma sonrası bağlanacak nafaka çeşitleri; tedbir nafakası, iştirak nafakası, yoksulluk nafakası ve yardım nafakası olarak belirtilmiştir. Boşanma sonrası nafaka bağlanması hakim kararı ile verilir. Nafaka bağlanmasının nedeni; müşterek çocukların bakım giderlerine eşlerin ortak katılımının sağlanması olabileceği gibi boşanma sebebi ile eşlerden birisinin maddi olarak altından kalkılamayacak duruma düşmenin engellenmesi de olabilir.
Yoksulluk nafakası davaları Aile Mahkemeleri tarafından görülür. Yoksulluk nafakasının alınabilmesi için, nafaka talebi olan eşin diğer eşten daha az kusurlu bulunması gereklidir. Aksi durumda yoksulluk nafakası almaya hak kazanamaz. Yoksulluk nafakası davası iki farklı şekilde görülebilir. Dava, boşanma davası ile eş zamanlı olarak görülebileceği gibi aynı zaman da boşanma davasının sonuçlanmasının ardından ayrı bir dava olarak da görülebilir.
Yoksulluk nafakasının amacı, evlilik birliğinin bozulması sonucunda eşlerden birisini yoksulluğa düşmesinin önlenmesidir. Yani yoksulluk nafakası talep edilmesinin ilk ve en önemli gerekçesi; taraflardan birisinin mevcut evliliğin sonlandırılması sonucunda yoksulluğa düşecek olmasıdır.
Yoksulluk Nafakası Hangi Durumlarda Talep Edilebilir?
- Yoksulluk nafakası “evlilik sonrası dayanışma” ilkesi gereğince verilmektedir.
- Mevcut evliliğin sonlandırılması sonucunda kişinin yoksulluğa düşüp düşmeyeceği, eşlerin sosyal ve maddi durumları göz önünde bulundurularak belirlenir.
- Yargıtay kararlarına göre; yoksulluk nafakası talep eden eşi, yetim maaşı, dulluk maaşı ya da yaşlılık maaşı alıyor olması ya da çalıştığı iş yerinden asgari ücret tutarında bir maaş alıyor olması yoksulluğu ortadan kaldırmamaktadır. Karar verilirken eşlerin sosyal ve maddi durumlarının yanında ekonomik durum ve alım gücü gibi parametreler de göz önüne alınmaktadır.
- Yoksulluk nafakasına karar verilmesi hakimin re’sen (kendiliğinden) verdiği bir karar değildir. Boşanma davası sonucunda taraflardan birisine yoksulluk nafakası bağlanması için, yoksulluk nafakası isteyen tarafın kesinlikle mahkemeye başvurması gerekmektedir. Yoksulluk nafakası davalarında 1 yıllık zaman aşımı süresi bulunmaktadır.
- Yoksulluk davaları şayet boşan davası sonuçlandıktan sonra ayrı bir dava olarak açılacaksa; nafaka talep eden kişinin bulunduğu yerdeki mahkemede açılır.
- Yoksulluk nafakasına karar verilmesinden eşlerin kusur oranları önemlidir. Yoksulluk nafakası talep eden eşin diğer eşe göre daha az kusurlu olması gerekmektedir. Şayet boşanma konusunda eşlerin kusur oranları eşit ise talep edilen tarafın lehine karar verilir.
- Yoksulluk nafakası Tedbir nafakası ile karıştırılmamalıdır. Tedbir nafakası boşanma davası açılmadan veya dava devam ederken eşlerden birisinin veya müşterek çocuğun zor duruma düşmemesi ve ihtiyaçlarını karşılaması için verilir. Yoksulluk nafakası ise boşanma kararı verildikten sonra uygulanmaktadır.
- Yoksulluk nafakası davası sonucunda ödenmesine karar verilen yoksulluk nafakası tutarı; nafakayı ödemekle yükümlü olan eşin maddi duruma uygun olmalıdır. Asgari ücretle geçinen bir eşe; asgari ücretin üzerinde ya da tamamına yakın bir oranda yoksulluk nafakası ödemesi emredilemez.
- Yoksulluk nafakası boşanma dilekçesinde yazılı olarak istenebileceği gibi, duruşma sırasında sözlü olarak da talep edilebilir. Bunların dışında boşanma davasının sonuçlanması sonucunda ayrı bir dava olarak da talep edilebilir.
Yoksulluk Nafakası Talebi
Hangi durumlarda, kim talep edebilir?
Yoksulluk Nafakası Davası Açmak
Yoksulluk Nafakası Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Yoksulluk Nafakası Davası Nerede Açılmalıdır?
Yoksulluk nafakası davalarının görüleceği mahkemeler Aile Mahkemeleri olarak belirlenmiştir. Şayet boşanmak isteyen eşlerin bulundukları yerde kurulmuş bir Aile Mahkemesi bulunmuyorsa, yoksulluk nafakası davaları Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülür. Yoksulluk nafakası boşanma davası devam ederken talep edildiyse görüleceği mahkeme hali hazırda boşanma davasını görüşülmekte olduğu mahkemedir. Bununla beraber şayet yoksulluk nafakası davası boşanma sonuçlandıktan sonra görülecekse, davanın görüleceği mahkeme nafaka talep eden kişinin bulunduğu yer mahkemesidir.