Vesayet Davası Nedir?
Vesayet kavramına genel bakış
Vesayet Davası Nedir?
Vesayet; yetişkin bireylerin ve herhangi bir velayet altında bulunmayan ergin olmayan kişilerin maddi çıkarları ve kişisel çıkarlarının korunma altına alınması amacıyla uygulanan bir kurumdur. Vesayet altına alınma tabiri belirli bir zorunluğun karşılığı olabileceği gibi bazı durumlarda kişinin kendi talebi sonucunda da uygulanabilir. Bir kişi vesayet altına alındığı zaman ona bir vasi tayin edilmektedir. Vesayet altına alınan kişiye vasi olarak tayin edilmiş kişi, bu kişinin kişiliği ve mal varlığı ile ilgili her türlü menfaati gözetmekle yükümlüdür. Ayni şekilde vasi, hukuki işlemlerde vesayet altına alınmış olan kişiyi temsil eder.
Vesayeti gerektiren durumlar Türk Medeni Kanunu tarafından belirlenmiş olup bunlar; yaş küçüklüğü, kısıtlanma, hürriyeti bağlayıcı ceza alma (hapis) ve kişinin kendi isteği ile vesayet altına alınması şeklindedir. Yine Türk Medeni Kanunu’nda belirtiği üzere; vesayet organları vesayet daireleri ile vasi ve kayyımlardır. Vasi, vesayet altında olan kişi hakkında vermiş olduğu kararlardan doğması muhtemel zararlardan sorumludur. Kayyım ve yasal danışmanlar için de aynı sorumluluk geçerlidir.
Vesayet Davası Nerede Açılır ve Sonuçları Nelerdir?
- Vesayet davasının açılabileceği mahkeme yaşça küçük olan ya da kısıtlı olan kişinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesidir. Vesayet davasının açılması için herhangi bir hısım gösterilme zorunluluğu yoktur. Dava açılması için vasi tayin edilecek kişinin kimlik bilgileri ve vasi tayin edilmesini gerektiren durumun açık bir şekilde belirtildiği dava dilekçesi Sulh Hukuk Mahkemesine sunulur.
- Bazı durumlarda özel vesayet verilmesi söz konusu olabilir. Bunun gerçekleşmesi için vesayet altına alınacak kişinin bu durumdan açık menfaati olması gerekir. Bu şartlarda en az 3 hısımdan oluşmak şartı ile bir aile meclisinin oluşturulması mümkündür.
- Medeni Kanun’da vasi atanmasını gerektiren hallerden birisi yaş küçüklüğüdür. Bu şartta vasi atanacak küçüğün velayet altında bulunmuyor olma ön koşulu bulunmaktadır.
- Bir başka gerekçe olan “kısıtlanma nedeniyle vesayet” durumunda; akıl hastalığı ile akıl zayıflığını yanı sıra savurganlık, alkol veya uyuşturucu bağımlılığı, kötü yaşam tarzı ya da malların kötü yönetilmesi gibi vasi tayin edilmesi için aranan şartlardır.
- Şayet bir kişinin hayatını idame ettirebilmek için sürekli olarak yardıma ihtiyacı bulunuyorsa ya da bu kişinin eylem ve davranışları başka birisinin güvenliğini tehlikeye sokuyorsa bu kişi kısıtlanır.
- Bir yıldan fazla hürriyeti bağlayıcı ceza alan her ergin kısıtlanır.
- Bazı durumlarda kişi; yaşlılığı veya sakatlığı nedeni ile kendisinin kısıtlanmasını mahkemeden talep edebilir. Aynı şekilde söz konusu işte mevcut olan deneyimsizliği sebebi ile de kısıtlanma talebinde bulunulabilir.
- Vesayet dairelerinde çalışanların sebep oldukları zararlardan devlet sorumludur. Bunun yanında şayet herhangi bir vasi, kayyım ya da yasal danışman bir zarar sebep olur ve bu tutar kendisinden tazmin edilemezse bu tutardan da devlet sorumludur.
- İlgili kişinin dinlenmesi ve bilirkişi raporu ile vesayet altına alınabileceği gibi ilan yolu ile de vesayet altına alınabillir.
- Vesayet altına alınmış olan kişi yerleşim yeri değiştirmek için mutlaka vesayet makamından izin almak zorundadır.
Vesayet Davası Açmak
Vesayet Davası Nerede Açılır ve Sonuçları Nelerdir?
Vesayet gerekmeyen haller
Hangi Durumlarda Vesayet Makamında İzin Alınması Gerekmez?
Hangi Durumlarda Vesayet Makamında İzin Alınması Gerekmez?
Şayet vasi, izin almadan yapamayacağı işlerimi vesayet dairesinin izni olmadan yaparsa bu olay, vesayet altına alınmış olan kişinin vasi izni olmadan yaptığı eylemlerde aynı kategoridedir. Bu işlemlerin hukuki olarak geçerli sayılmaları için vesayet daireleri olan Sulh Mahkemeleri ve Asliye Hukuk mahkemeleri tarafından onaylanması gerekmektedir.