Şiddet, kötü muamele ve cana kast
Eşlerin birbirine şiddet uygulaması ve/veya kötü muamele etmesi ile cana kast gibi suçların işlenmesi durumunda boşanma davası
Cana kast, pek kötü muamele ve onur kırıcı davranış sebebiyle boşanma
Eşlerden birinin diğerine karşı cana kast (hayata kast), pek kötü muamele ve onur kırıcı davranış kategorilerine giren bir davranışta bulunması halinde buna dayanılarak boşanma davası açılabilir. Bu durumlar için ilgili düzenleme 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda, 162. Maddede bulunur.
Türk Medeni Kanunu 162. Madde:
‘’Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.’’
Bu maddeye dayanılarak dava açılırken şu durumları göz önünde bulundurmalısınız:
- Cana kast, pek kötü muamele ve onur kırıcı davranışın gerçekleşmesinden sonra affeden taraf artık dava açma hakkına sahip değildir.
- Dava açılmasını gerektirecek davranışın gerçekleşmesinden/öğrenilmesinden sonraki ilk 6 ayda dava açılabilir. 6 aydan sonra dava açma hakkı bulunmaz.
- Özel durumlar için bu süre uzatılabilse de her şartta 5 yıl sonra dava hakkı düşer.
Aile içi şiddet olarak da bilinen pek kötü muamele kavramı, medeni kanunda açıkça boşanma sebepleri içerisinde sayılmıştır. Özellikle kadına karşı uygulanan şiddet durumunda, özel hükümler uygulanmakta ve koruma tedbiri gibi ek uygulamalar da söz konusu olabilmektedir. Ayrıca, eşlerden herhangi birisinin çocuklara uygulayacakları şiddet ile çevreye ve diğer akrabalara uygulayacağı şiddet de, davaya konu edilebilmektedir.
Şiddetli geçimsizlik durumlarında, en çok şiddetle ilgili kanıtlar etkili olmaktadır ki, cana kast durumu zaten adli bir kayıt durumunu beraberinde getireceğinden, doğrudan boşanma sebebi sayılır.
Cana (Hayata) Kast
Cana kast Türk Ceza Kanunu çerçevesinde de bir suç olmakla beraber bir eşin, diğerinin hayatını tehdit edecek ve yaşam hakkını elinden alacak fiilleri kast ederek işlemesini kapsar. Bu davranış Türk Ceza Kanunu’nda da suç olduğundan boşanma davası haricinde ceza mahkemesinde de davası açılır.
Boşanma davasına bakan aile mahkemesi, ceza mahkemesinden çıkacak sonucu beklemek ve buna göre karar vermek isteyebilir. Ceza mahkemesinde görülen davanın uzun sürmesi halinde boşanma davasının da uzaması beklenir.
Hayatı tehdit eden fiilin kast olmaksızın gerçekleşmesi halinde cana kast kapsamında değerlendirmeye alınmaz. Bununla beraber eşin intihara sürüklenmesi, intihara teşvik edilmesi veya ölmekte olan eşe müdahale etmemek cana kast kapsamına girer.
Cana kast, bir çeşit cinayete teşebbüs gibi algılanabilen davranış halidir. Bu davranış, kimi durumlarda yalnızca boşanma sebebi olarak adli bir ayrı vaka olarak da ele alınır. Eşin diğer eşe herhangi bir şekilde şiddet uygulamasından biraz daha detaylı incelenen bu durumun ciddi hukuki sonuçları söz konusudur.
Cana (Hayata) Kast Nedir?
Cana kast etmek kavramı
Pek Kötü Muamele ve Onur Kırıcı Davranış
Eşlerin birbirine, olağan olmayan biçimde davranmaları durumu
Kötü Davranış
Pek Kötü Davranış
Pek kötü davranış olarak değerlendirilen eylemler diğer eşin vücut bütünlüğüne veya sağlığına yönelik saldırılar olarak tek çatı altında toplanır. Pek kötü davranış kategorisine fiziksel eylemlerle beraber psikolojiye, akıl sağlığına yönelik yapılan saldırılar da girer.
Eşe fiziksel şiddet uygulanması, temel ihtiyaçlarını gidermesinin engellenmesi (örneğin aç bırakılması), bir yere hapsedilerek özgürlüğünden yoksun bırakılması, tecavüz, normal dışı cinsel ilişkiye zorlama gibi durumlar pek kötü davranıştır ve bu davranışa maruz kalan eşe boşanma davası açma hakkı tanır.
Boşanma davası açılırken pek kötü davranışı gerçekleştiren eşin akıl sağlığının yerinde olduğunun kanıtlanması beklenir.
Onur Kırıcı Davranış
Eşlerden birinin, diğerinin sosyal konumunu ve itibarını zedeleyecek davranışlarda bulunması veya sözler söylemesi onur kırıcı davranış olarak adlandırılır. Onur kırıcı davranışın gerçekleşmiş olması dava açmak için yeterli görülür.
Bu tür davranışlara eşi küçük göstermek amacıyla aldatma, eşin rızası olmadan çıplak veya başka açılardan uygunsuz görüntülerin dağıtılması, internette yayınlanması ve ifşa edilmesi örnek gösterilebilir. Bu tür durumlar ağır onur kırıcı eylem olarak değerlendirilir.