Boşanma Sonrası Velayet
Boşanma sonrası çocukların durumları
Boşanma Sonrası Velayet işlemleri
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun ilgili maddeler gereğince velayet; çocukların eğitim ve öğretimleri, bakımları, korunmaları ve sağlıklı gelişimlerinin sağlanması için gerekli olan önlemleri ve temsili kapsamaktadır. Reşit olmayan çocuklar üzerindeki velayet hakkı anne ve babanındır. Çocukların velayetine sahip olan anne ve babanın, her durumda çocuğun yararına davranacağı ve bu doğrultuda karar ve tasarrufta bulunacağı kabul edilir. Anne ve babanın görevi çocuklarını korumak, onlara bakmak, geçimlerini sağlamak, her durumda onlar gözetmek ve gerekli eğitimleri almasını sağlamaktır. Velayet sahibi olan eşler; gerekli olan eğitimin sağlanması ile çocukların kötü alışkanlıklardan uzak tutarak ahlaklı ve dürüst olarak yetiştirilmelerinden birince dereceden sorumlu bulunmaktadırlar.
Evlilik devam ettiği sürece müşterek çocukların velayeti anne ve babaya ait bulunmaktadır. Şayet eşler arasında boşanma gerçekleştiyse çocuk veya çocukların velayeti hakim kararı ile eşlerden birisine verilebilir. Eşlerden birisinin hayatını kaybetmesi durumunda ise velayet sağ kalan eşe aittir.
Anlaşmalı boşanma davalarında velayetin hangi eşe ait olacağı konusunda herhangi bir tartışma yoktur. Boşanmak isteyen eşler, boşanma kararı alırken mali konular gibi velayet konularında da hem fikir olmuş demektir. Anlaşmalı boşanma protokolü çerçevesinde eşler velayet hakkının hangi eşe ait olduğunu kendi aralarında belirlerler.
Çekişmeli boşanma davlarında ise velayet, eşlerin anlaşamadığı konulardan birisi olabilir. Bu durumda eşler hakim karşısında taleplerini varsa delil ve şahitlerle anlatarak velayetin kendisine verilmesini talep eder. Çekişmeli boşanma davalarında velayetin kimse ait olacağına hakim tarafından karar verilir.
Boşanma Sonrası Velayet Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Devam eden evliliklerde velayet ortak olarak anne ve babanındır.
- Anne babanın evli olmadığı durumlarda velayet anneye aittir. Bununlar beraber bazı durumlarda çocuğun menfaati göz edilerek velayet hakim bir vasiye ya da babaya verilebilir.
- Velayet hakkına sahip olan taraf; çocuğun gelişiminden ve eğitiminden birince derece sorumludur. Çocuğun fiziksel ve zihinsel gelişiminin ideal olarak devam etmesi için gerekli olan tüm tedbirleri almakla yükümlüdür. Bununla beraber çocuğun olgunluk durumuna göre çocuğun kendi kararlarını vermesine de izin verebilir.
- Boşanma davlarında çocuğun velayetinin hangi tarafa verileceğinin kararı hakim tarafından verilmektedir. Hakim, velayet hakkının hangi tarafa verileceğine karar verirken öncelikli olarak çocuğun menfaatini göz önünde bulundurur. Bu noktada “çocuğun menfaati” tanımından kasıt; hangi eşin çocuğu daha iyi bir gelecek sağlayıp onun ihtiyaçlarını hangi oranda karşılayabileceğidir.
- Çocuğun velayetinin kime verileceğine karar verilirken göz önüne alınan ön önemli hususlardan birisi çocuğun yaşıdır. Buna göre;
- 0-3 yaş aralığında bulunan çocuklar anne bakımına muhtaçtır. Bu yaş aralığındaki çocukların anne bakımı olmadan fiziksel ve zihinsel gelişimlerini tamamlamaları olası değildir. Bu sebeple bu yaş aralığındaki çocuklarda velayet anneye verilmektedir. Bu karar annenin işinden, yaşından, evinden, yaşam tarzından bağımsız olarak verilmektedir.
- 3-7 yaş arası çocukların anneye olan muhtaçlıklarının görece daha az olduğu taktir edilmektedir. Bununlar beraber uygulama genel olarak bu yaş aralığındaki çocukların velayetlerinin anneye verilmesi yönündedir. Annenin çocuğa zarar verme ihtimalinin olduğu istisnai durumlarda velayet babaya verilir.
- 7-12 yaş aralığında bulunan çocuklar için; taraflardan hangisinin çocuğa daha iyi imkanlar sunacağı belirleyici unsurdur. Aynı zamanda hakim kararı ile uzman psikologlar da çocuk ile konuşarak onun fikrini alırlar.
- 12 yaş üzeri çocuklarda hakim kararını verirken öncelikli olarak çocukla konuşarak onun fikrini de aldıktan sonra karar vermektedir.
Velayet Konusunda Önemli Hususlar
Velayet konusunda sık sorulan sorular
Velayet davalarında avukat tutma zorunluluğu
Velayet hususunda avukat gerekli midir?
Velayet Davalarında Avukat Tutmak Gerekir mi?
Boşanma davalarında tarafların avukat tutma zorunluğu yoktur. Bununla birlikte velayet konusunda çekişmeli olarak boşanacak eşlerin hak kaybına uğramamaları adına alanında profesyonel avukatlardan hukuki destek almaları son derece faydalı olacaktır.
Her ne kadar bu tip davalarda avukat zorunluluğu yoksa da, taraflar kanunun detaylarını bilmek durumunda olmadığı gibi, velayetin çekişmeye konu olduğu boşanma davaları zaten genel olarak çekişmenin söz konusu olduğu davalar olduğundan, avukatların vekaleti durumun hızlı ve efektif biçimde çözülmesine yardımcı olacaktır.
Gerek çocukların süreçten negatif etkilenmemesi, gerekse sürecin hızlı ve tarafların haklarının korunması bakımından avukat tutmak doğru bir yaklaşım olacaktır.